Het hoe en wat van fietslagers
In de markt zijn verschillende producten naven en bijbehorende lagers. Wat zijn nu de verschillen?
Hierbij een overzicht om de belangrijkste verschillen tussen de verschillende producten in de markt. Meest gebruikte lagers in de naven van fietsen zijn industrie lagers. Dit zijn lagers die eenvoudig te vervangen zijn en dus ideaal voor gebruik en revisie.
CARBONRACING werkt alleen met industrielagers en dit artikel zal dan ook alleen dat type lagers beschrijven.
Meeste naven zijn voorzien van 2 lagers in de voornaaf en 4 lagers in de achternaaf. Bij de achternaaf is dat verdeeld tussen twee lagers in de naaf zelf en twee lagers in de cassette body.
Industrielagers:
Voor industrielagers zijn drie zaken van belang om te weten:
* diameter van de lager (groter = minder weerstand)
* type materiaal (Staal – RVS – Keramisch)
* gevoeligheid voor vuil & corrosie
Hierbij een samenvatting van de belangrijkste zaken om te weten:
Diameter van de lager (groter = minder weerstand)
Hoe groter de diameter van de lager, hoe lager de rolweerstand en hoe minder de slijtage. Om die reden is een zo groot mogelijke lager diameter het meest wenselijk.
Een grotere diameter heeft echter als nadeel een groter gewicht. Hierin is het de balans zoeken tussen de slijtage gevoeligheid van de lagers en gewicht. Om het gewicht van een naaf te beperken, kiezen sommige fabriekanten dus voor een kleinere lager diameter. Kiezen op basis van gewicht is dus voor slijtage niet altijd de beste keuze.
Hierbij een overzicht van de lagers uit de naven van CARBONRACING:
Miche Primato naven maken gebruik van de 6001 lagers (voor & achter) met een lager diameter van 28mm. Door de 8mm breedte is dit een lekker robuuste lager. In de cassette body zitten de 6901 lagers, met een buitendiameter van 24mm. Dit is iets kleiner, echter de cassette body heeft ook iets minder te voorduren dan de lagers in de naaf zelf.
Samengevat is de Miche Primato naaf een lekker robuuste naaf, echter niet de lichtste op de markt.
De Novatec Super Light* naven zijn echt lichter dan alle andere naven, met name door de keuze voor kleinere lagers in de voornaaf. De diameter in de voornaaf kleiner is gekozen dan alle andere naven en hierdoor is de voornaaf aanzienlijk lichter; het totale gewicht van de voornaaf is ca 60 gram!
In de voornaaf zitten de 689 lagers, met een diameter van 17mm. Dit is aanzienlijk kleiner dan andere lagers. Lekker light, maar wel iets slijtage gevoeliger voor de kilometer vreter.
In de Novatec Super Light achternaaf zitten twee verschillen diameters. In de cassette body zitten de 6902 lagers. Deze hebben een buiten diameter van 28mm en breedte van 7mm. Ook de lager in de naaf aan de kant van de cassette body is een 6902 lager en met 28mm diameter de hoofdlager van de achteras.
Aan de linker kant zit nog één 6802 lager; deze is iets kleiner dan de overige lagers, maar wordt ook minder belast en is dus een mooie gewichtsbesparing.
* de Novatec Super Light wordt door verschillende partijen aangeboden. Soms word dezelfde naaf met andere diameter lagers aangeboden dan hier gepresenteerd. Met name importnaven worden voorzien van andere lagers dan hier omschreven.
In de DT Swiss 350 achternaven zitten 4x de 6902 lagers en in de voornaaf 2x de 6000 lagers.
De 6902 lagers zijn 28mm lagers die lekker robuust zijn. Daarnaast is de afsluiting van de lagers erg goed door de stofkappen op de as van de naaf. Garant voor veel kilometers dus!
De voorlagers zijn met een diameter van 26mm groter dan die van Novatec wat de DT Swiss 350 voornaaf ook iets robuuster maakt.
De DT Swiss 240 naven hebben voor een 6803 lager zitten, met een buiten diameter van 26mm gelijk aan de DT 350. Anders dan bij de DT 350 is de binnendiameter voor de DT 240 iets groter (17mm ipv 10mm). Dat betekent dat bij de DT 240 een grotere as gebruikt wordt wat weer ten goede komt aan de stijfheid van de voornaaf.
Achter maakt DT Swiss voor de 240 naaf gebruik van 2x 6802 lagers in de naaf en 2 x 6902 in de body. De 6802 lagers met een buitendiameter van 24mm, zijn iets kleiner dan die van DT 350. Hier zit dus ook een deel van de gewichtsbesparing tussen de DT 350 en de DT 240. Door gebruikt te maken van kleinere lagers is het totale gewicht van de DT 240 naaf lager.
Om dat verschil in kleinere lager diameter op te vangen worden de DT Swiss 240 naven met RVS lagers uitgevoerd. Deze lagers hebben een lagere rolweerstand, zijn erg corrosie bestendig en slijtvast en geven toch een lange levensduur.
De cassette body van de DT 350 en de DT 240 zijn identiek en uitwisselbaar. Vandaar dat voor beide dezelfde diameter lager gekozen is.
Hierbij het overzicht van de gebruikte diameters van de lagers (velgrem):
| Naaf (velgrem model) | Lagers voornaaf | Lagers achternaaf | Materiaal |
|---|---|---|---|
| Miche Primato | 2x 6001 | 2x 6001 2x 6901 (body) | Stalen lagers |
| Novatec Super Light | 2x 689 | 1x 6801 (links) 3x 6902 (midden & body) | Stalen lagers |
| DT Swiss 350 | 2x 6000 | 4x 6902 | Stalen lagers |
| DT Swiss 240 | 2x 6803 | 2x 6802 (naaf) 2x 6902 (body) | RVS lagers (naaf) Stalen lagers (body) |
Hieronder de afmetingen van de meest voorkomende lagers:
| Type lager: | Afmeting lager: |
|---|---|
| 689 | 9 x 17 x 5 |
| 6000 | 10 x 26 x 8 |
| 6001 | 12 x 28 x 8 |
| 6802 | 15 x 24 x 5 |
| 6803 | 17 x 26 x 5 |
| 6901 | 12 x 24 x 6 |
| 6902 | 15 x 28 x 7 |
Type materiaal
Staal:
Staal is de meest toegepaste soort materiaal in lagers. Zowel Miche, Novatec als de DT Swiss 350 lagers zijn voorzien van normale stalen lagers.
Staal komt echter in vele legeringen en nabehandeling, zodat verschillende stalen lagers wat betreft kwaliteit soms niet te vergelijken zijn. Een goede stalen lager heeft ook een bepaalde weerstand tegen corrosie en daarnaast weinig weerstand tegen rollen.
Er zijn veel goedkope alternatieven die voor een high end racefiets gebruiker niet aan te raden zijn. Kies hierbij voor kwaliteitsmerken zoals SKS, Cema of Japanse ENZO lagers, om onnodig corrosie en lager vervanging tegen te gaan. CARBONRACING maakt veel gebruik van Cema lagers, maar ook originele DT Swiss lagers kunnen geplaatst worden.
RVS
RVS (Roest Vast Staal) heeft de meeste slijtage bestendigheid en een net iets lagere rolweerstand dan gewoon staal. In het Engels heet RVS Stainless Steel, een term die bij veel naven vermeld wordt . Grote voordeel van RVS is natuurlijk zijn weerstand tegen corrosie – oftewel roest. Hierdoor gaan RVS lager langer mee dan normale stalen lagers.
RVS lagers zijn dus duurzamer dan normale lagers, omdat de meeste lagers slijten als combinatie van corrosie met vuil.
Omdat RVS duurder is dan normaal staal worden deze lagers worden alleen toegepast top modellen naven, zoals de DT Swiss 240 en Hope RS4 naven. Hierbij heeft Hope de meest voordelige naven met RVS lagers.
Keramische lagers
Keramische lagers zijn bekend om hun geringe weerstand en rollen lichter dan stalen of RVS concurrenten. Mocht u de minste weerstand willen hebben dan kunnen keramische lagers echt een toegevoegde waarde zijn. Keramische lagers plaatsen in uw huidige set wielen kan een echte upgrade zijn van uw wielset.
Keramische lagers zijn overigs niet volledig van keramiek. De in de wielerindustrie gebruikte keramische lagers zijn eigenlijk een combinatie van staal en keramiek. Alleen de kogels zijn van keramiek; het binnen en buitenhuis van de lagers zijn gewoon van staal. Men noemt dit ook wel een hybride lager. In de wielerindustrie worden deze lagers echter gewoon keramische lagers genoemd.
Momenteel heeft DT Swiss met de DT 180 een naaf met keramische lagers. Mocht u interesse hebben voor een wielset met keramische DT 180 naven, neem dan gerust contact op.
Alle carbon wielen van CARBONRACING zijn tegen een toeslag van 150 euro per wielset te upgraden naar keramische lagers. CARONRACING maakt hierbij gebruik van de keramische lagers van CEMA.
Ook is het mogelijk uw bestaande wielen te upgraden met keramische lagers. Neem gerust contact op voor prijzen en beschikbaarheid.
Lagers en water & vuil
De meest voorkomende reden dat lagers vervangen dienen te worden is vervuiling tijdens het fietsen. Een lager die schoon is kan vele kilometers mee, ongeacht het materiaal van de lager. Door -met name nat weer – kunnen de lagers corroderen en vervuilen. Meeste lager vervangingen doe ik dus ook in Maart & April, na een nat winterseizoen.
Hierbij wat advies voor het gebruik van uw lagers:
Smeer uw lagers goed in met vet
Door het invetten van de lagers kan er geen water of vocht bij uw lagers komen. Dit kan het gebruik aanzienlijk verlengen, zeker bij standaard stalen lagers. Wissel en verschoon het lagervet ook regelmatig. In vet dat lange tijd gebruikt is verzamelt zich zand en ander vuil en kan dus uw lagers beschadigen. Zeker vlak voor de winter kan het geen kwaad uw wiellagers wat extra aandacht te geven.
Regelmatig schoonmaken van lagers en met vet bescherming te bieden kan de levensduur van uw lager aanzienlijk verlengen. Om een lager echt te slijten – zonder tussenkomst van vuil of water – moet u wel erg veel kilometers fietsen. Dus pas goed op uw lagers, dan heeft u veel plezier van uw wielset.
Spuit uw fiets nooit af met een hoge druk spuit!
Door de hoge druk van het water kan er vocht doordringen in de lagers van uw wiel. Dit resulteert vaak in corrosie en vervroegde slijtage van uw lager. Ook zorgt een hoge drukreiniger dat het aanwezige en beschermende vet uit uw naaf trekt. Hiermee maakt u uw lager kwetsbaar tijdens de volgende rit.
Niet doen dus, ga lekker ouderwets met een sopje aan de slag.
Fietsen op het strand
Fietsen op het stand is extra slecht voor uw lagers door de combinatie nat, zand en zout – maar uiteraard wel erg leuk om te doen. Bescherm de lagers daarom bij een strandrace met extra vet aan de buitenkant en spoel je fiets na afloop ook gelijk af. Demonteren van de lagers kan ook een uitkomst zijn om alles goed schoon te maken en opnieuw met schoon vet terug te plaatsen.
Corrosie komt natuurlijk minder voor of niet bij RVS of keramische lagers, maar met name de standaard stalen lagers lopen het risico te corroderen. Neem hiervoor tijdig maatregelen indien u het strand op gaat en wacht niet tot de volgende dag met schoonmaken maar start direct.
Wissel uw lagers tijdig
Na veel en intensief gebruik kunnen lagers slijten en corroderen en hierdoor wordt de weerstand van de lager verhoogt. Dat komt uw snelheid uiteraard niet ten goede en meestal het fietsplezier ook niet. Zeker de winterfietsers hebben meer risico dat de lagers naar verloop van tijd niet zo soepel meer draaien. Tijd om uw lagers te vervangen.
Het kost natuurlijk een paar centen, maar nieuwe soepel rollende lagers levert veel plezier op!
Heeft u problemen met uw lagers en bent u op zoek naar vervanging? Zou u graag een upgrade naar keramische lagers willen? Kijk gerust bij de mogelijkheden om lagers te laten vervangen of neem contact op. Ook voor andere wielen waarin industrie lagers toegepast zijn, kan CARBONRACING lagers vervangen.
Heeft u naar het lezen van dit artikel nog vragen of opmerkingen? Alle reacties zijn welkom!
CARBONRACING
Carbon Racing op Social Media
